Kto wykona przegląd instalacji elektrycznej?
Czy Twoja instalacja elektryczna jest bezpieczna? Kto tak naprawdę posiada klucz do drzwi, za którymi kryje się spokój o elektryczność w domu czy firmie? Czy lepiej zaufać domorosłemu fachowcowi, który obieca szybką i tanią robotę, czy postawić na sprawdzone rozwiązania? A może zastanawiasz się, czy w ogóle warto zawracać sobie głowę przeglądem, skoro „wszystko działa”? Podejmij tę decyzję świadomie, bo od niej zależy bezpieczeństwo nie tylko Twoje, ale i Twoich bliskich, a szczegóły znajdziesz w naszym artykule.

Spis treści:
- Uprawnienia elektryka do przeglądów
- Co obejmuje przegląd elektryczny?
- Okresowe przeglądy instalacji elektrycznej
- Częstotliwość kontroli elektrycznych
- Wymagania prawne dotyczące przeglądów
- Obowiązek właściciela nieruchomości
- Znaczenie protokołu z przeglądu
- Ryzyko awarii a przeglądy
- Kontrola poprawności uziemienia
- Kto może wykonać przegląd instalacji elektrycznej?
Instalacja elektryczna to krwiobieg każdego budynku – od domowego gniazdka po potężne maszyny w fabryce, wszystko napędzane jest przez prąd. Bezpieczeństwo tego systemu to absolutna podstawa, a regularne przeglądy to najlepszy sposób, by mieć pewność, że nigdzie nie czyha niebezpieczeństwo w postaci iskrzącego kabla czy wadliwego zabezpieczenia. Dlatego poznanie prawdy o tym, kto może wykonać takie oględziny, jest kluczowe dla każdego właściciela nieruchomości.
| Aspekt przeglądu | Czynności wykonywane | Standardowy czas wykonania (w przybliżeniu) | Szacowany koszt (w zł, orientacyjnie) | Ważność norm |
|---|---|---|---|---|
| Ogólna ocena stanu instalacji | Wizualna kontrola przewodów, punktów świetlnych, gniazd, wyłączników; sprawdzenie obecności i stanu protectorów przeciwprzepięciowych. | 1-2 godziny | 150-300 | PN-HD 60364-6 |
| Pomiary elektryczne | Pomiar rezystancji izolacji, pomiar impedancji pętli zwarcia, pomiar rezystancji uziemienia, test ciągłości przewodów ochronnych. | 2-4 godziny | 200-500 | PN-EN 61557 |
| Ocena zabezpieczeń | Sprawdzenie wartości znamionowych wyłączników nadprądowych i różnicowoprądowych; kontrola ich stanu technicznego i prawidłowości montażu. | 0.5-1 godzina | 50-100 | PN-EN 60898, PN-EN 61008 |
| Kontrola ochrony przeciwporażeniowej | Weryfikacja skuteczności ochrony podstawowej i dodatkowej. | 0.5-1 godzina | W cenie ogólnego przeglądu | PN-HD 60364-4-41 |
| Weryfikacja dokumentacji | Analiza protokołów z poprzednich przeglądów i pomiarów. | 0.5 godziny | W cenie ogólnego przeglądu | Prawo budowlane |
Jak widać na powyższych danych, przegląd instalacji elektrycznej to znacznie więcej niż tylko pobieżne spojrzenie na kable. To skrupulatne badanie obejmujące szereg pomiarów i weryfikacji, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i zgodności z obowiązującymi normami. Od ogólnej oceny stanu wizualnego systemów, przez precyzyjne pomiary elektryczne takie jak rezystancja izolacji czy impedancja pętli zwarcia, aż po szczegółowe sprawdzenie zabezpieczeń i ochrony przeciwporażeniowej – każdy etap jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania instalacji.
Co więcej, cały proces powinien być udokumentowany w formie protokołu, który zawiera szczegółowe wyniki przeprowadzonych badań oraz wszelkie ewentualne zalecenia. Sam czas wykonania takiego przeglądu może się różnić w zależności od wielkości i stopnia skomplikowania instalacji, ale zazwyczaj mieści się w przedziale od kilku do kilkunastu godzin. Koszty natomiast, jak można zauważyć, są bardzo zróżnicowane i zależą od zakresu prac, ale warto pamiętać, że inwestycja w bezpieczeństwo nigdy nie jest stratą pieniędzy.
Pamiętaj, że choć dane te są szacunkowe i mogą ulec zmianie, jasno pokazują one wagę profesjonalnego podejścia do tematu. Zrozumienie zakresu prac i potencjalnych kosztów pozwoli Ci świadomie wybrać odpowiedniego specjalistę i zapewnić sobie i swojej rodzinie długoterminowe bezpieczeństwo.
Uprawnienia elektryka do przeglądów
Kropką nad i w kwestii bezpieczeństwa instalacji elektrycznej jest osoba, która ten przegląd wykonuje. Czy każdy, kto potrafi wymienić żarówkę, może równie dobrze ocenić stan techniczny całego systemu? Absolutnie nie! Tutaj wkracza świat formalnych kwalifikacji i uprawnień, które gwarantują, że osoba wykonująca kontrolę posiada niezbędną wiedzę i doświadczenie. Bez odpowiedniego przygotowania, każde oględziny mogą okazać się jedynie stratą czasu i pieniędzy, a co gorsza, mogą stworzyć fałszywe poczucie bezpieczeństwa.
Przepisy prawa jasno określają, że obsługę, konserwację, remonty oraz montaż urządzeń, instalacji oraz sieci elektroenergetycznych mogą przeprowadzać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. Dotyczy to również wykonywania pomiarów elektrycznych oraz przeglądów okresowych. Brak odpowiednich uprawnień może skutkować nieprawidłowo wykonaną pracą, która w najlepszym wypadku nie wykryje istniejących zagrożeń, a w najgorszym – pogorszy stan instalacji.
To nie są jakieś fantazyjne wymagania „na pokaz”. To realne zabezpieczenia, które chronią nas wszystkich. Wyobraź sobie, że poddajesz się zabiegowi medycznemu u kogoś, kto skończył tylko kurs pierwszej pomocy, a nie studiował medycyny. Zrozumiałe, prawda? W elektryce jest podobnie, tylko skutki niefachowego działania mogą być jeszcze bardziej dotkliwe – od uszkodzenia sprzętu, przez pożar, aż po porażenie prądem.
Dlatego zawsze, ale to zawsze, upewnij się, że elektryk, którego zatrudniasz do przeglądu instalacji, legitymuje się stosownymi dokumentami. To nie jest kwestia zaufania „na słowo”, ale wymóg, który stoi na straży Twojego bezpieczeństwa i zgodności z przepisami. Nawet jeśli masz wrażenie, że Twój znajomy majster „zna się na tym”, lepiej sięgnąć po profesjonalistę z uprawnieniami.
Świadectwo kwalifikacyjne SEP G1
Gdy mówimy o uprawnieniach elektryka do przeglądów, kluczowym dokumentem, który powinieneś mieć na uwadze, jest świadectwo kwalifikacyjne SEP G1. To właśnie ten „papier” jest odzwierciedleniem wiedzy i umiejętności osoby specjalizującej się w dziedzinie elektroenergetyki. Bez niego elektryk nie ma prawa wykonywać wielu czynności, w tym właśnie przeprowadzania szczegółowych przeglądów instalacji.
Warto wiedzieć, dlaczego akurat grupa G1 jest tak istotna. Obejmuje ona bowiem urządzenia, instalacje oraz sieci elektroenergetyczne o napięciu do 1 kV, a także sieci oświetlenia ulicznego, sygnalizacji świetlnej oraz sieci trakcyjne. Niemal każdy budynek mieszkalny czy biurowy operuje w ramach tego zakresu napięć, dlatego właśnie elektryk z uprawnieniami G1 jest odpowiednim specjalistą do przeprowadzenia kontroli Twojej instalacji.
Co więcej, świadectwo kwalifikacyjne SEP to nie jest jednorazowe zaświadczenie. Jego ważność jest ograniczona i wymaga okresowego odnawiania, co oznacza, że elektryk musi na bieżąco aktualizować swoją wiedzę i potwierdzać jej posiadanie. To taka „gwarancja jakości” od strony formalnej. Kiedy elektryk pokazuje Ci takie świadectwo, masz pewność, że nie jest to przypadkowy fachowiec, ale osoba, która spełnia określone standardy zawodowe.
Często zdarza się, że w ogłoszeniach ofertowych lub na wizytówkach fachowców można trafić na informację o posiadanych uprawnieniach SEP. Zawsze warto jednak dopytać o konkretny rodzaj i ważność tych uprawnień. Bo choć G1 jest podstawą, czasem dla bardziej skomplikowanych lub nietypowych instalacji mogą być potrzebne dodatkowe kwalifikacje, na przykład z grup G2 (urządzenia cieplne) czy D (urządzenia i instalacje gazowe), jeśli obejmujemy szerszy zakres prac.
Co obejmuje przegląd elektryczny?
Przegląd elektryczny to kompleksowe badanie, coś w rodzaju „szczegółowego wywiadu” z Twoją instalacją. Nie jest to tylko pobieżne sprawdzenie, czy wszystko się świeci i działa. Zakres prac jest znacznie szerszy i obejmuje kilka kluczowych obszarów, które mają zapewnić Ci bezpieczeństwo i spokój ducha. Wyobraź sobie to jako wizytę u lekarza – specjalista dokładnie bada wszystkie układy, a nie tylko mierzy ciśnienie.
Przede wszystkim, inspektor sprawdza ogólny stan techniczny instalacji. Oznacza to ocenę wizualną wszystkich widocznych elementów: przewodów (czy nie są uszkodzone, popękane, czy izolacja jest w dobrym stanie), instalacji oświetleniowej, gniazdek, łączników, a także rozdzielni elektrycznej. Ważne jest również sprawdzenie, czy wszystkie elementy są prawidłowo zamontowane i czy nie ma widocznych śladów przegrzewania czy przepaleń.
Kolejnym bardzo ważnym elementem jest weryfikacja ochrony przeciwporażeniowej. Obejmuje to sprawdzanie działania zabezpieczeń, takich jak wyłączniki nadprądowe i różnicowoprądowe, które chronią przed skutkami porażenia prądem w przypadku awarii lub błędów użytkowania. Sprawdzane jest także, czy instalacja jest prawidłowo uziemiona, co jest absolutnie fundamentalne dla bezpieczeństwa.
Wykonuje się również szereg pomiarów elektrycznych, które pozwalają ocenić parametry techniczne instalacji. Należą do nich przede wszystkim:
- Pomiar rezystancji izolacji przewodów – kluczowe dla wykrycia ewentualnych uszkodzeń izolacji, które mogą prowadzić do zwarcia.
- Pomiar impedancji pętli zwarcia – pozwala ocenić, jak szybko zadziałają zabezpieczenia w przypadku wystąpienia zwarcia.
- Pomiar rezystancji uziemienia – jest to niezbędne do sprawdzenia efektywności systemu ochrony przeciwporażeniowej.
- Kontrola ciągłości przewodów ochronnych – musi być zapewniona dla prawidłowego działania ochrony.
Dodatkowo, przegląd może obejmować ocenę stanu urządzeń elektrycznych, analizę istniejącej dokumentacji technicznej i protokołów z poprzednich badań, a także sprawdzenie zgodności wykonania instalacji z obowiązującymi normami i przepisami prawa budowlanego. To kompleksowe działanie, które daje pełny obraz stanu technicznego Twojej instalacji elektrycznej.
Okresowe przeglądy instalacji elektrycznej
Czy instalacja elektryczna w Twoim domu lub firmie jest wieczna? Niestety, nie. Podobnie jak wszystkie inne elementy funkcjonujące na co dzień, również i ona podlega zużyciu, starzeniu się materiałów, a także potencjalnym uszkodzeniom mechanicznym czy środowiskowym. Dlatego okresowe przeglądy instalacji elektrycznej nie są fanaberią, a koniecznością wynikającą z troski o bezpieczeństwo i prawidłowe działanie wszystkich urządzeń podłączonych do prądu.
Wyobraź sobie, że masz samochód. Regularnie oddajesz go do przeglądu, wymieniasz olej, sprawdzasz hamulce i opony, prawda? Robisz to, aby upewnić się, że auto jest sprawne, bezpieczne i nie zawiedzie Cię w najmniej oczekiwanym momencie. Instalacja elektryczna działa na podobnej zasadzie, choć jej „awarie” mogą być znacznie bardziej spektakularne i niebezpieczne niż zgaszenie silnika.
Bez odpowiedniej kontroli, drobne niedociągnięcia, takie jak luźne połączenie, lekko przetarta izolacja czy osłabiony styk, mogą z czasem przerodzić się w poważne problemy. Mogą to być iskrzenia, przegrzewanie się elementów, a w skrajnych przypadkach nawet pożar. Uniknięcie takich sytuacji jest możliwe właśnie dzięki regularnym przeglądom, podczas których wykwalifikowany specjalista jest w stanie wykryć potencjalne zagrożenia zanim jeszcze staną się one faktycznym problemem.
Niezbędne jest również to, aby podczas przeglądów weryfikować zgodność instalacji z aktualnie obowiązującymi normami. Przepisy aktualizują się, pojawiają się nowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa, a instalacja wykonana kilkanaście lub kilkadziesiąt lat temu mogła już nie spełniać tych nowoczesnych standardów. Regularna kontrola pozwala upewnić się, że wszystko jest zgodne z duchem i literą prawa, a także z najlepszymi praktykami.
Pamiętaj, że zaniedbanie w tej kwestii może mieć również konsekwencje prawne, zwłaszcza w przypadku obiektów komercyjnych czy użyteczności publicznej. Właściciel lub zarządca obiektu ponosi odpowiedzialność za stan techniczny instalacji, a brak wymaganych przeglądów może skutkować poważnymi karami finansowymi lub nawet wstrzymaniem działalności.
Częstotliwość kontroli elektrycznych
Jak często powinno się przeprowadzać te niezbędne przeglądy? To pytanie, które spędza sen z powiek wielu właścicielom nieruchomości, a odpowiedź, jak to często bywa, nie jest jednoolrazowa. Generalnie, przepisy prawa budowlanego jasno wskazują, że okresowe przeglądy instalacji elektrycznej powinny być wykonywane nie rzadziej niż raz na pięć lat. Jest to podstawowa zasada, która ma zastosowanie do większości budynków mieszkalnych i komercyjnych.
Jednakże, istnieją sytuacje, w których częstotliwość tych kontroli powinna być znacznie większa. Dotyczy to przede wszystkim budynków o podwyższonym ryzyku pożarowym, takich jak szpitale, szkoły, przedszkola, centra handlowe, magazyny, hale produkcyjne czy obiekty, w których gromadzą się dużej grupy ludzi. W takich miejscach, gdzie potencjalne zagrożenie i skala możliwych skutków awarii są znacznie wyższe, zaleca się, aby przeglądy odbywały się raz do roku.
Dlaczego tak duża różnica? Wyobraź sobie te wszystkie urządzenia, urządzenia, które pracują non-stop w szpitalu, zapewniając ciągłość terapii, czy systemy alarmowe i przeciwpożarowe w centrach handlowych. Ich niezawodność musi być absolutnie bezdyskusyjna. Dlatego kontrola musi być przeprowadzana znacznie częściej, aby wykryć najmniejsze nawet odstępstwa od normy, które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu wielu osób.
Warto również zwrócić uwagę na czynniki środowiskowe. Jeśli instalacja znajduje się w miejscu narażonym na działanie wilgoci, pyłu, agresywnych substancji chemicznych, ekstremalnych temperatur, czy wibracji, wówczas konieczne może być częstsze przeprowadzanie przeglądów, niezależnie od ogólnego harmonogramu. Takie warunki przyspieszają proces degradacji materiałów i zwiększają ryzyko wystąpienia awarii.
Absolutnie kluczowe jest również reagowanie na wszelkie sygnały, które może wysyłać Twoja instalacja. Czy zauważyłeś migotanie świateł, przepalające się bezpieczniki, nieprzyjemny zapach dochodzący z gniazdek, lub że gniazdka są gorące w dotyku? W takich przypadkach nie czekaj na „termin” przeglądu – natychmiast wezwij elektryka. Jest to sygnał, że coś jest nie tak i wymaga pilnej interwencji. Ignorowanie takich sygnałów to proszenie się o kłopoty na własne życzenie.
Wymagania prawne dotyczące przeglądów
Kwestia przeglądów instalacji elektrycznych jest uregulowana prawnie, co oznacza, że istnieją konkretne przepisy, których należy przestrzegać. Nie jest to dowolna decyzja właściciela nieruchomości, ale obowiązek wynikający z szeregu aktów prawnych, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania budynków. Podstawą prawną, na którą należy się powołać, jest przede wszystkim Prawo budowlane, a konkretnie art. 62.
Artykuł ten jasno stanowi, że właściciel lub zarządca budynku jest odpowiedzialny za przeprowadzanie okresowych przeglądów instalacji elektrycznej. Przeglądy te obejmują nie tylko instalację elektryczną, ale również gazową oraz przewodów kominowych. Termin „instalacja elektryczna” w tym kontekście odnosi się do całego systemu zasilania obiektu, włączając w to osprzęt, zabezpieczenia i połączenia.
Co ciekawe, prawo określa nie tylko samoistny obowiązek przeprowadzania przeglądów, ale także ich zakres. Wymagane jest badanie stanu technicznego, sprawności oraz kontrola poprawności uziemienia, które stanowi jedną z podstawowych form ochrony przeciwporażeniowej. Oceniana jest również jakość wykonania oraz zgodność z normami technicznymi.
Kolejnym ważnym dokumentem, który precyzuje wymagania, są rozporządzenia wykonawcze do Prawa budowlanego, a także normy przedmiotowe, takie jak serie PN-HD 60364, które dotyczą ochrony dla bezpieczeństwa i stanowią szczegółowy przewodnik dla elektryków pracujących przy projektowaniu i wykonywaniu instalacji.
Niedopełnienie obowiązków wynikających z przepisów, czyli brak przeprowadzania wymaganych przeglądów, może skutkować poważnymi konsekwencjami. W przypadku stwierdzenia zaniedbań przez odpowiednie służby nadzoru budowlanego, właściciel lub zarządca może zostać ukarany mandatem lub grzywną. Co więcej, w przypadku wystąpienia szkody spowodowanej wadliwą instalacją, brak udokumentowanych przeglądów może być traktowany jako zaniedbanie obowiązków i prowadzić do odpowiedzialności cywilnej lub nawet karnej.
Dlatego tak ważne jest, aby traktować te zapisy prawne z należytą powagą i dbać o terminowość oraz jakość przeprowadzanych kontroli. Jest to nie tylko wymóg formalny, ale przede wszystkim gwarancja bezpieczeństwa dla wszystkich użytkowników obiektu.
Obowiązek właściciela nieruchomości
Każdy, kto posiada nieruchomość, czy to dom jednorodzinny, mieszkanie w bloku, czy budynek komercyjny, przyjmuje na siebie niejako „pakiet” odpowiedzialności. Jednym z kluczowych elementów tego pakietu jest obowiązek właściciela nieruchomości w zakresie dbałości o jej bezpieczny stan techniczny. W kontekście elektryczności, oznacza to zapewnienie, że instalacja jest sprawna, a jej użytkowanie nie zagraża zdrowiu ani życiu.
Działając w oparciu o wspomniany art. 62 Prawa budowlanego, właściciel lub zarządca budynku jest prawnie zobligowany do regularnego przeprowadzania kontroli stanu technicznego instalacji elektrycznej. Co to w praktyce oznacza? Że nie można liczyć na to, że instalacja, która działała bez zarzutu przez wiele lat, nadal będzie w pełni bezpieczna. Czas, zmiany temperatury, wilgoć, obciążenia – wszystko to wpływa na kondycję przewodów, izolacji i połączeń.
Ten obowiązek dotyczy absolutnie każdego budynku, bez względu na jego przeznaczenie czy wielkość. Czy to mały domek letniskowy, czy ogromny kompleks biurowy, zasady są te same. Oznacza to, że nawet jeśli mieszkasz w bloku, choć zarządcą całości jest wspólnota lub spółdzielnia, to każdy mieszkaniec ma obowiązek dbać o instalację w swoim lokalu, a wspólnota o część wspólną.
Co więcej, obowiązek ten obejmuje nie tylko samo przeprowadzenie przeglądu, ale także podjęcie stosownych działań na podstawie jego wyników. Jeśli przegląd wykaże jakieś nieprawidłowości, właściciel musi zapewnić ich usunięcie. Ignorowanie zaleceń specjalisty może prowadzić do eskalacji problemów technicznych, a w skrajnych przypadkach do niebezpiecznych zdarzeń.
Warto również pamiętać, że obowiązek właściciela nieruchomości obejmuje również przechowywanie protokołów z przeprowadzonych przeglądów. Dokumentacja ta jest dowodem należytej staranności i może być potrzebna w przypadku ewentualnych kontroli lub w sytuacji dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Zbieranie tych dokumentów to prosty sposób na zabezpieczenie się i potwierdzenie, że działasz zgodnie z prawem i zasadami bezpieczeństwa.
Znaczenie protokołu z przeglądu
Po zakończonym dniu pracy, elektryk powinien wręczyć Ci coś więcej niż tylko rachunek. Kluczowym dokumentem, który potwierdza wykonanie przeglądu i stanowi dowód jego wyników, jest protokół z przeglądu instalacji elektrycznej. To taka „karta zdrowia” Twojej instalacji, która powinna zawierać bardzo konkretne informacje i być dla Ciebie swoistym przewodnikiem po jej obecnym stanie.
Co powinno znaleźć się w takim protokole? Przede wszystkim szczegółowe dane dotyczące zakresu wykonanych prac. Powinny być tam wymienione wszystkie przeprowadzone pomiary, wraz z ich wynikami – np. wartość rezystancji izolacji, impedancji, rezystancji uziemienia. Ważne jest, aby obok wyników pomiarów widniały również informacje o obowiązujących normach, z którymi te wyniki są porównywane.
Protokoły zawierają również informacje o stanie technicznym poszczególnych elementów instalacji – czy zostały wykryte jakieś uszkodzenia, luzy, ślady przegrzewania, czy też wszystko jest zgodne z normą. Dodatkowo, dokument ten stanowi podstawę do wydania zaleceń naprawczych lub modernizacyjnych. Jeśli elektryk stwierdził jakieś nieprawidłowości, które wymagają natychmiastowej interwencji, powinno to być wyraźnie zaznaczone w protokole.
Dlaczego ten dokument jest tak ważny? Po pierwsze, jest on dowodem na to, że wywiązałeś się ze swoich obowiązków jako właściciel nieruchomości. W razie kontroli czy jakichkolwiek zdarzeń losowych, protokół stanowi potwierdzenie, że dbałeś o stan techniczny instalacji. Po drugie, stanowi on cenną informację zwrotną – pokazuje, co wymaga uwagi i inwestycji w przyszłości.
Należy również zwrócić uwagę na dane osoby wykonującej przegląd. Protokół powinien zawierać imię, nazwisko, numer uprawnień elektrycznych oraz pieczęć firmy lub imienną pieczęć elektryka. To gwarancja, że przeglądu dokonała osoba uprawniona i profesjonalna. Pamiętaj, aby zawsze dokładnie zapoznać się z treścią protokołu i w razie wątpliwości zadawać pytania. To Twoje prawo i klucz do świadomego zarządzania bezpieczeństwem.
Ryzyko awarii a przeglądy
Czy ryzykowanie to jedyna droga? Wręcz przeciwnie! Choć czasem możemy czuć się pewnie, myśląc, że nasza instalacja elektryczna funkcjonuje bez zarzutu, prawda jest taka, że potencjalne ryzyko awarii czyha na naszą czujność. Przeglądy okresowe to absolutny fundament unikania poważnych problemów, które mogą mieć daleko idące konsekwencje – nie tylko finansowe, ale przede wszystkim dotyczące bezpieczeństwa.
Wyobraź sobie to tak: niewielkie uszkodzenie izolacji przewodu, praktycznie niewidoczne gołym okiem, z biegiem czasu, pod wpływem zmian temperatury czy drgań, może się powiększać. Początkowo nic się nie dzieje, ale w pewnym momencie może dojść do zwarcia. Skutki? Prawdopodobnie zadziałanie zabezpieczeń, ale równie dobrze może to być iskrzenie prowadzące do zapłonu materiałów łatwopalnych, czyli pożar. A stąd już tylko krok do tragedii.
Innym przykładem jest problem z uziemieniem. Jeśli system uziemiający nie działa prawidłowo, to w przypadku awarii urządzenia, obudowa może zostać pod napięciem. Osoba dotykająca takiej obudowy, a jednocześnie mająca kontakt z ziemią lub elementem przewodzącym, może zostać porażona prądem, co w skrajnych przypadkach może nawet prowadzić do śmierci. Jest to jedno z najpoważniejszych zagrożeń związanych z instalacjami elektrycznymi.
Przeglądy, a w szczególności pomiary elektryczne, pozwalają wykryć te ukryte defekty, zanim zdążą one doprowadzić do katastrofy. Specjalista dysponuje narzędziami i wiedzą, by zbadać parametry instalacji, które są niewidoczne dla przeciętnego użytkownika. Dzięki temu można zapobiec awariom, ochronić sprzęt przed uszkodzeniem, a co najważniejsze – uchronić ludzi przed porażeniami prądem i pożarami.
Regularne kontrole to inwestycja w spokój i bezpieczeństwo. To sposób na to, by zamiast ponosić ogromne koszty naprawy szkód po awarii, zainwestować niewielką kwotę w prewencję. Pamiętaj, że każde niepokojące objawy ze strony instalacji elektrycznej – migoczące światła, przepalające się bezpieczniki, gorące gniazdka – to czerwona lampka ostrzegawcza. Nie ignoruj jej!
Kontrola poprawności uziemienia
Jednym z tych elementów, o których często zapominamy w codziennym biegu, a który jest absolutnie kluczowy dla naszego bezpieczeństwa, jest kontrola poprawności uziemienia instalacji elektrycznej. Uziemienie to taki niewidzialny bohater, który w razie wystąpienia niebezpieczeństwa przejmuje na siebie najgorsze skutki, chroniąc nas przed śmiertelnym niebezpieczeństwem. Gdyby nie ono, każde uszkodzenie w urządzeniu mogłoby być nasze ostatnie.
W praktyce, system uziemienia ma za zadanie odprowadzić zbędne prądy elektryczne do ziemi, zapobiegając tym samym powstawaniu niebezpiecznego napięcia na obudowach urządzeń elektrycznych. Kiedy dochodzi do zwarcia między częścią pod napięciem a metalową obudową, prawidłowo działające uziemienie powoduje przepłynięcie dużego prądu, co z kolei powinno wywołać zadziałanie zabezpieczeń (np. wyłącznika nadprądowego lub różnicowoprądowego) i odłączenie zasilania.
Podczas przeglądu elektrycznego, elektryk z odpowiednimi uprawnieniami metodycznie sprawdza kilka kluczowych aspektów dotyczących uziemienia. Po pierwsze, weryfikuje obecność i ciągłość połączeń przewodów ochronnych (PE) od punktu rozdziału instalacji po wszystkie gniazda i obudowy urządzeń. Następnie przeprowadza precyzyjne pomiary rezystancji tych przewodów, aby upewnić się, że nie ma przerw ani nadmiernych oporów.
Kolejnym, bardzo ważnym etapem jest pomiar rezystancji samego elementu uziemiającego, czyli na przykład szpilek wbitych w ziemię, lub połączenia z fundamentem budynku. Niska rezystancja uziemienia jest kluczowa dla skutecznego odprowadzania prądów w sytuacji awaryjnej. Często dochodzi do sytuacji, gdy elementy uziemiające korodują lub rozluźniają się połączenia, co znacząco pogarsza ich efektywność.
Jest to jeden z podstawowych elementów ochrony przeciwporażeniowej. Bez prawidłowego działania uziemienia, nawet najlepsze zabezpieczenia „przed porażeniem” stają się w dużej mierze nieskuteczne. Dlatego właśnie kontrola poprawności uziemienia podczas każdego przeglądu jest tak niezwykle istotna i nie może być nigdy pominięta. To mały, ale potężny element bezpieczeństwa, o którego sprawność musimy dbać.
Kto może wykonać przegląd instalacji elektrycznej?
-
Kto jest uprawniony do wykonania przeglądu instalacji elektrycznej?
Przegląd instalacji elektrycznej może wykonać wyłącznie osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia elektryczne. Do wykonywania kontroli i pomiarów uprawnione są osoby posiadające świadectwo kwalifikacyjne SEP w grupie G1.
-
Jakie dodatkowe wymagania powinien spełniać elektryk przeprowadzający przegląd?
Elektryk dokonujący kontroli powinien również znać obowiązujące normy bezpieczeństwa i przepisy prawa budowlanego. Po zakończonym przeglądzie powinien wystawić protokół zawierający wyniki pomiarów oraz ewentualne zalecenia naprawcze.
-
Kto jest odpowiedzialny za przeprowadzanie regularnych przeglądów instalacji elektrycznej?
Właściciel lub zarządca budynku jest odpowiedzialny za regularne przeprowadzanie kontroli stanu technicznego instalacji elektrycznej. Obowiązek ten dotyczy zarówno budynków mieszkalnych, jak i komercyjnych oraz przemysłowych.
-
Jak często należy przeprowadzać przegląd instalacji elektrycznej?
Zgodnie z przepisami, przegląd instalacji elektrycznej powinien być przeprowadzany co najmniej raz na 5 lat. W przypadku budynków o podwyższonym ryzyku pożarowym lub instalacji narażonych na szkodliwe czynniki, zaleca się częstsze kontrole.